Kamal Abdulla - Sirlərin Sərgüzəşti

       İlin on üçüncü kitabını 2019-un sonuna yaxınlaşdığımız bu günlərdə bitirdim. Bu dəfə yenidən öz ədəbiyyatımıza müraciət etdim və seçimim Azərbaycanın dünyaşöhrətli yazarı Kamal Abdullanın elə bu yaxınlarda işıq üzü görən kitabı “Sirlərin Sərgüzəşti” oldu. Əvvəl oxuduğum “Sehrbazlar Dərəsi”nin məndə yaratdığı müsbət emosiya və böyük gözləntilərlə başladığım yeni kitab da bütün tələblərimi artıqlaması ilə ödədi. İlk tanışlıqla məndə gözəl təəssürat yaradan yazıçılara il ərzində yenidən müraciət etməyə çalışdım. Kamal Abdulla da onlardan biri oldu.

Bu yazara xas bir xüsusiyyət var ki, - yeni əsərini oxuduğumuz zaman digər əsərlərindən də bir nümunəni - bir obraz, bir əhvalat olsun əlavə etməsi - mənim zövqümü oxşayır. Sanki yeni bir həyata alışmağa çalışarkən köhnə, tanış bir sima gəlir gözlərimiz önünə bu prosesi asanlaşdırmaq üçün. Kitabın mövzusu o qədər fərqlidir ki, açıqlanacaq hər bir detal əslində sirlərin içinə doğru atılan bir addım mahiyyəti daşıyır. Əsər adının haqqını verir desəm yanılmış olmaram. İlk sətirlərdən oxucu elə bir sirli aləmə atılır ki, son səhifəni bitirib kitabı bağladıqdan sonra belə düşüncələrində bu aləmin qonağı olmağa davam edir. 

          Əsərdə hər bir qəhrəman başlı-başlına sirli bir dünyadır. Hər kəs gizlətdiyi sirlərlə yaşamağa məhkumdur. Kimisi bunu rahat bacarır, kiminin isə vicdanı onu əzərək məhv edir. Bu mənada paralel zaman anlayışı dövrəyə girir. İki zaman arasında sıxışıb qalanlar... Reallıqla təxəyyülün mübarizəsi... Gerçəklər nə qədər acıdırsa, yaraları qanadır, yaşamağı çətinləşdirirsə, insan çıxış yolunu xəyallar dünyasına səyahət edərkən tapır, bu yolla sirlərinin əsiri olaraq öz dünyasına qapanır, unudaraq gerçəklikdən intiqamını alır. Ailə, sevgi, dostluq, qardaşlıq, vəd, yalan, güvən, mərhəmət, utanc, qorxu kimi məfhumlar bir də sirlərin fonunda çıxır qarşımıza. Hər sətri hiss edərək oxuyuruq, varlığına şübhə duyulan qəhrəmanlar belə qəlbimizdəki o telə toxunmağı bacarır. Kitabda zaman-zaman yer verilən fantastik məqamlar ayağımızı yerdən kəsmir, əksinə real həyatla müqayisələr aparmağa, cərəyan edən hər hadisədən müəyyən nəticələr çıxarmağa təlqin edir bizi. 

       Kitabdakı bir neçə sirr bəziləri üçün öz real obrazları ilə həmahəng olub açılır, bəzi oxucular üçün isə digər sirlər karvanına qoşulub gizli diyara səyahətə davam edir. Bir çox məqamın sirrini açan oxucuların Kamal Abdulla qələminin böyüklüyünə və yeri gəldikdə necə sivri ola biləcəyinə heyran qaldığına əminəm. Ən azından mən səhifələri çevirdikcə bunu bir daha dəqiqləşdirdim özüm üçün.

       Ədəbiyyatımız üçün bu fərqli üslub çox önəmlidir deyə düşünürəm. Hər gün işıq üzü görən bir-birinin bənzəri kitablardan fərqli olaraq oxucunu düşünməyə vadar edir “Sirlərin Sərgüzəşti”. Anlamadıqda təkrar oxumaq istəyir insan, görəsən hansı məqamı qaçırdım deyə nəfəs alıb bir də keçmişə qayıdır. Bu keçmiş sirlərdən bu günə qədər hər detalda fərqli mənaların gizləndiyini yəqin etdikcə risalələr qəlbinə yağ kimi yayılır. Həm dastan, həm əfsanə, həm rəvayət, həm nəzm qatılmış bu rəngarəng kitab insanı darıxmağa qoymur, beyin hər an gərgin vəziyyətdə nə olacağını gözləyir. Keçmişdən gələn gizli məqamlar, müasir dövrün açıq problemləri ilə vəhdət təşkil edir. Nigaranlığın fonunda hər sətirlə duyğu burulğanına qapılırsan mütaliə zamanı. Bu fəsli də bitirim sonra kitabı bağlayım deyərək bir də son səhifələrdə gəzişdiyinin fərqinə varırsan. Adicə “fəsil” sözündə belə 2 məqamın gizləndiyi bu kitab düşünün sizi haralara səyahətə çıxaracaq. Qədim Oğuz yurdundan tutun, Hindistana yaxın nəhəng adayadək, Çərxi-fələk diyarından sıx meşələrin dərinliyinədək yolculuğa çıxarkən bir anda necə Sahil metrosu yaxınlığında yerləşən bir mənzildə gözlərinizi açdığınıza heyran qalacaqsınız       
         Uşaqlar dondurma gördüyü an necə sevinc duyğusu onları bürüyürsə, mən də ləzzətlə oxuduğum kitabları dondurmaya bənzədirəm. Hələ üzərində adım yazılan bir dondurmadırsa, heç doymaq olmur dadından... 2019-un sonuna yaxınlaşarkən kitab xəzinəmə belə dəyərli bir əsər əlavə etdiyim üçün çox sevinirəm.
Təsirindən hələ bir müddət də çıxa bilməyəcəyim  “Sirlərin Sərgüzəşti” məndən 5 bal aldı və sevərək oxuduqlarım arasına daxil oldu.
Ədəbiyyatımızın zənginləşməsində və tarixi irsimizdən nümunələrin bu gün də canlanmasında, gənclərə çatdırılmasında Kamal Abdullanın rolunu inkar etmək olmaz. Gələn il üçün onun digər kitabları oxuma siyahımda olsa da, yeni əsərlərinin nəşr olunmasını səbrsizliklə gözləyirəm.